پکیج‌ها به جهت تأمین گرمایش ساختمان‌ها و همچنین تأمین آبگرم مصرفی به قطعه‌ای به نام مبدل احتیاج دارند. پکیج‌ها بر اساس تعداد مبدل‌ها به دو نوع تک مبدل و دو مبدل تقسیم می‌شوند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر به مقایسه پکیج ها با مبدل بپردازیم.
عملکرد پکیج‌ها
اساس کار سیستم پکیج‌های دیواری برای تأمین آب گرم رادیاتورها و همین‌طور آب گرم مصرفی به این شکل است که آب سرد ورودی به پکیج دیواری برای استفاده‌های بهداشتی توسط مبدل‌ها به دمای موردنظر می‌رسند و وارد مدار لوله‌کشی آب گرم می‌شوند، در مقابل یک مداربسته برای سیستم گرمایشی وجود دارد که هنگام نصب پکیج، آبگیری شده و با هر بار روشن شدن پکیج دیواری، آب داخل لوله‌های سیستم گرمایشی به‌وسیله پمپ تا هنگام رسیدن به دمای مطلوب، به گردش درمی‌آید.
پکیج‌های دیواری با توجه به تعداد مبدل به دو نوع پکیج‌های تک مبدلِ و دو مبدلِ تقسیم می‌شوند اگرچه درهرصورت هیچ پکیجی توانایی تأمین هم‌زمان آب بهداشتی و سیستم گرمایشی را ندارد و همیشه اولویت کاری پکیج با آب گرم بهداشتی است. این به این معناست که اگر پکیج در حال گرم کردن سیستم گرمایشی باشد و درعین‌حال مصرف‌کننده آب گرم را باز کند؛ پکیج به‌صورت خودکار از حالت گرمایشی به حالت آب گرم تغییر پیدا می‌کند. پیش از پرداختن به تشخیص پکیج تک مبدل و دو مبدل بهتر است با هر یک از این نوع پکیج‌ها آشنا بشویم.
مقایسه مبدل پکیج
برای مقایسه مبدل پکیج لازم است نوع کارکرد آن‌ها را توضیح دهیم.
پکیج تک مبدل
در پکیج‌های تک مبدل تنها یک مبدل حرارتی اصلی دوبل وجود دارد که آبگرم مصرفی و نیز گرمایش را با تماس مستقیم با شعله مشعل تأمین می‌نماید. یعنی این آب‌ها در مبدل که از زیر با شعله در تماس است، گرم شده و به داخل رادیاتورها یا سیستم آب گرم‌خانه خواهند رفت. بنابراین به پکیج‌های تک مبدل، مبدل دومنظوره نیز می‌گویند. در پکیج نوع تک مبدل زمانی که مصرف‌کننده شیر آب گرم را باز می‌کند آب سرد شهری وارد مبدل اصلی دوبل می‌شود و در معرض شعله مستقیم قرار می‌گیرد و از طریق لوله آبگرم به سمت مصرف می‌رود. همچنین در پکیج تک مبدل هرگاه مصرف‌کننده پکیج را در حالت زمستانی و درخواست گرمایش قرار دهد؛ شیر سه‌طرفه، مسیر حرکتی را به سمت رادیاتورها هدایت می‌کند و در این صورت پمپ برای گردش آب در رادیاتورها فعال می‌شود.
پکیج دو مبدل
در پکیج‌های دو مبدل از دو نوع مبدل اصلی و صفحه‌ای استفاده می‌شود. در شرایط زمستانی پکیج، پمپ فعال آن است و با گردش آب در مبدل اصلی، گرمایش موردنیاز تأمین می‌شود. هنگام نیاز به آب گرم، با گردش آب شهر در مبدل صفحه‌ای توسط پمپ، آب گرم مصرفی تأمین می‌شود. به مبدل صفحه‌ای مبدل ثانویه نیز گفته می‌شود، به دلیل این‌که با فعال شدن پمپ و گردش آب شهری در مبدل‌های صفحه‌ای در اثر مجاورت با آب گرم ایجادشده توسط مبدل اصلی یا همان آب رادیاتورها آب گرم مصرفی تأمین می‌شود. درواقع نحوه عملکرد دستگاه دو مبدل به این شکل است که در کنار مبدل اصلی یک مبدل ثانویه قرارگرفته است و مدار کوچکی بین مبدل اصلی و مبدل صفحه‌ای یا ثانویه تشکیل می‌شود. هنگام روشن شدن دستگاه، آب گرم در این مدار، مبدل صفحه‌ای را گرم می‌کند و سپس آب سرد ورودی از مبدل صفحه‌ای عبور می‌کند و پس از گرم شدن وارد سیستم لوله‌کشی می‌شود. در هنگام استفاده از سیستم گرمایشی نیز، عملکرد دستگاه همانند عملکرد پکیج تک مبدل خواهد بود.
مقایسه پکیج ها
برای مقایسه پکیج ها با مبدل باید در ابتدا بگوییم که اصلی‌ترین تفاوت پکیج ها در تعداد مخازن موجود در آن‌ها است. در پکیج تک مبدل دو لوله مختص آب گرم مصرفی و شوفاژ (آبگرم رادیاتورها) هر دو از داخل یک مخزن عبور می‌کنند، همچنین میزان جرم‌گیر در پکیج تک مبدل بسیار بیشتر است اما در پکیج دو مبدل قسمت آب گرم و گرمایش از هم جدا هستند و فشار حرارتی بین دو مخزن تقسیم می‌شود. در حقیقت تفاوت پکیج دو مبدل و تک مبدل در زمان استفاده از آب گرم بهداشتی است اما کاربرد و میزان گرم کردن آب در هر دو نوع پکیج تک مبدل و دو مبدل یکی است. پکیج‌های تک مبدل و دو مبدل در ساختار نیز تفاوت‌های مشهودی دارند.
در پکیج دو مبدلِ، مبدل اصلی تک منظوره دو اتصال از نوع سه‌چهارم دارد که آب‌بندی این نوع اتصالات می‌توانند باهم متفاوت باشند. در مبدل تک منظوره اتصالات سه‌چهارم همچون مبدل دومنظوره برای آب گرمایشی است و مبدل ثانویه وظیفه تأمین آب مصرفی را بر عهده دارد.
حال این سؤال پیش می‌آید که کدام‌یک از انواع پکیج‌های تک مبدل یا دو مبدل بهترند؟ برای پاسخ به این سؤال باید به مقایسه پکیج ها بپردازیم.
مزایای پکیج‌های تک مبدل
- فعال نبودن پمپ در حالت تابستانی یا خاموشی پکیج در فصل تابستان و بهار؛ به همین دلیل پکیج‌های تک مبدل استهلاک بسیار پایین‌تری دارند، بنابراین عمر پمپ‌ها بیشتر و مصرف برق کمتری دارند.
- خرابی کمتر این نوع پکیج‌ها
- پکیج تک مبدل آب گرم مورد مصرف را سریع‌تر از پکیج دو مبدل تولید می‌کند.
- گرفتگی لوله‌ها دیرتر بر روی آن‌ها تأثیرگذار است.
درصورتی‌که با مشکلاتی همانند سروصدا کردن پکیج، گرم شدن و سرد شدن آب مصرفی مواجهه هستید به‌احتمال‌زیاد پکیج شما دچار رسوب شده است. اگر با این مشکل مواجه هستید بهتر است با متخصصان تماس بگیرید تا برای رفع مشکل اقدام کنند.
مزایای پکیج‌های دو مبدل
- مقاومت بیشتر در برابر در رسوب‌گیری: در پکیج‌های دو مبدل به دلیل عدم تماس مستقیم آب با شعله مشعل و همچنین کار و فشار حرارتی که بر دو مبدل وارد می‌شود، رسوب در جدار داخلی مبدل صفحه‌ای دیرتر تشکیل می‌شود و درنتیجه امکان خرابی دستگاه در طولانی‌مدت کمتر است.
- راندمان پکیج دو مبدل بالاتر از پکیج تک مبدل است.
- نوسان دمایی کمتر در آب گرم مصرفی: به علت دبی ثابت و کنترل بهتر دمای سیال در پکیج دو مبدل تغییرات حرارت بیشتر تحت کنترل قرار دارند و نوسان کمتر دمایی باعث دیرتر خراب شدن پکیج می‌شود.
- باوجوداینکه احتمال رسوب‌گذاری در پکیج‌های دو مبدل کمتر است، به‌هرحال رسوب گرفتگی جزء جدایی‌ناپذیر در هر نوع مبدلی در طی زمان است.
نکات اساسی در رابطه با پکیج تک مبدل و دو مبدل
تفاوت پکیج ها تک مبدل و دو مبدل گرچه تنها در تعداد مخازن و مبدل‌هاست اما همین موضوع تفاوت‌های زیادی را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود مزایا و معایبی در مورد هر یک نسبت به دیگری ایجاد شود و انتخاب پکیج بهتر را مشکل می‌سازد. به همین دلیل است که مقایسه پکیج ها قبل از خرید اهمیت بسیاری دارد. در عمل در صورت وجود سختی گیر اختلاف زیادی در میزان رسوب هنگام مقایسه پکیج ها با مبدل تکی یا دوتایی وجود ندارد ولی در حالت رسوب گرفتگی هزینه تعمیر در پکیج دو مبدل بسیار کمتر از پکیج تک مبدل است. نتیجتاً ازنظر اقتصادی برای مناطقی که آب با املاح بالا دارند پکیج دو مبدل ایدئال‌تر است. در مناطقی که دارای آب با املاح کمتر هستند انتخاب پکیج تک مبدل ازنظر اقتصادی به‌صرفه‌تر خواهد بود. اگر شما جزء افرادی هستید که کمتر از پکیج مصرف می‌کنید، پکیج تک مبدل و اگر زیاد از پکیج و آب گرم مصرف می‌کنید پکیج دو مبدل برایتان مناسب است.
عوامل زیادی می‌توانند در انتخاب نوع پکیج تأثیرگذار باشند. این نکته را باید حتماً در نظر داشته باشید که باوجوداینکه در پکیج‌های دو مبدل وجود دو مبدل در کنار هم باعث عملکرد بهتر می‌شوند اما هزینه اولیه برای خرید این پکیج‌ها بیشتر از پکیج‌های تک مبدل است. مهم‌ترین عاملی که باعث کاهش کارایی و خرابی پکیج به‌ویژه در نوع تک مبدل می‌شود، رسوب‌گذاری است درنتیجه لازم است که هرچند وقت یک‌بار پکیج را سرویس و جرم‌گیری نمایید.
سخن پایانی
با توجه به مطالب ذکرشده و مقایسه پکیج ها با مبدل و تفاوت پکیج ها می‌توان به این نتیجه رسید که برای مکان‌هایی که املاح آب آن‌ها بالای 500PPm است بهتر است که از پکیج دیواری دو مبدل استفاده شود و برای محیط‌هایی که املاح آب کمتری دارد استفاده از پکیج دیواری تک مبدل به‌صرفه‌تر است.
